Cybercriminaliteit
Lees op deze pagina alles over cybercriminaliteit en wat je kunt doen om geen slachtoffer te worden van een hacker.
Cybercriminaliteit betekent hetzelfde als computercriminaliteit of cybercrime. Cybercriminaliteit bestaat uit misdaden die gepleegd worden met een ICT-middel, dus een computer, smartphone, smartwatch of tablet, gericht op een ander ICT-middel. Lees op deze pagina alles over de verschillende vormen van cybercriminaliteit, wat de overheid doet om dit tegen te gaan en wat jij kunt doen om jezelf te beschermen.
Omdat ons leven zich meer en meer online afspeelt, neemt ook de kans op cybercriminaliteit toe. Het kan gaan om een vervelend computervirus, diefstal van geld via Whatsapp of diefstal van persoonsgegevens, bijvoorbeeld via phishingmails. Er kan ook een grote cyberaanval plaatsvinden: een digitale aanval op het financiële systeem (de banken), op de energievoorzieningen of op andere belangrijke systemen in ons land. Zo’n aanval kan grote gevolgen hebben voor het openbare leven in Nederland.
Maatregelen om cybercriminaliteit tegen te gaan
Cybercriminaliteit is niet altijd te voorkomen, maar je kan wel een aantal maatregelen nemen om het tegen te gaan:
- Installeer beschikbare software-updates (ook op je smartphone en tablet);
- Maak gebruik van een antivirusprogramma;
- Gebruik voor iedere website een ander wachtwoord;
- Kies voor een sterk wachtwoord bestaande uit: minimaal acht tekens, hoofdletters, kleine letters, cijfers en symbolen. Kijk voor meer tips op de website van Veilig Internetten;
- Stel daar waar mogelijk tweestapsverificatie in;
- Voorkom dat je belangrijke gegevens kwijtraakt na een hack en maak regelmatig een back-up op een externe harde schijf;
- Denk na over welke persoonlijke informatie je op profielsites zijn of zorg dat je profiel op privé staat. Alleen vrienden kunnen dan zien welke informatie jij deelt. Internetcriminelen gebruiken deze informatie om je wachtwoord te raden;
- Bewaar geen kopieën van je paspoort, rijbewijs, bankpas, creditcard, etc. op je computer, smartphone of tablet;
- Deel geen persoonlijke gegevens of bankgegevens per mail;
- Gebruik een toegangscode voor je telefoon/laptop of tablet en zet Find My iPhone/Device aan voor het geval je deze verliest;
- Open alleen berichten van bekende afzenders;
- Klik niet op onverwachte linkjes en bekijk alleen veilige websites. Controleer daarvoor altijd het webadres (URL) en het certificaat (het hangslotje in de adresbalk van de browser);
- Maak alleen verbinding met vertrouwde wifinetwerken.
Wat doet de overheid om cybercriminaliteit te voorkomen?
Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) levert een bijdrage aan de digitale veiligheid in Nederland. Het NCSC heeft een groot nationaal en internationaal netwerk en scant daarnaast permanent honderden websites op het internet. Hierdoor heeft het NCSC steeds inzicht in actuele dreigingen en kan het tijdig een waarschuwing afgeven, met name aan de rijksoverheid en de vitale sectoren. Ook publiceert het centrum documenten over digitale veiligheid.
De Nationale Politie werkt bij de aanpak van cybercrime samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Als een rijksoverheidsorganisatie of een organisatie uit een vitale sector slachtoffer is van een cyberaanval, dan ondersteunt het NCSC bij de afhandeling van dit incident. Dat kan variëren van een telefonisch handelingsadvies tot de coördinatie van een nationale crisissituatie. Het NCSC is onderdeel van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en valt onder het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Meer informatie
Bij phishing proberen criminelen uw inloggegevens te achterhalen, zoals accountnaam en password. De oplichter doet zich bijvoorbeeld voor als een medewerker van uw bank of iemand van uw internet- of telefoonprovider. Wat er dan gebeurt, is dat ze dreigen met blokkade van uw telefoonnummer of uw toegang tot internet. Of ze laten u schrikken met een rekening die hoger is dan u gewend bent. Als u op de valse website inlogt, komen uw gegevens in handen van de oplichter.
Phishing is strafbaar. Hier kan sprake zijn van computervredebreuk, oplichting en identiteitsfraude. Als het slachtoffer een bankpas heeft opgestuurd, kan er ook sprake zijn van diefstal.
Uw bank zal u nooit vragen om uw bankpas op te sturen. Uw bank stuurt u nooit linkjes waarmee u moet inloggen. Als u online iets wilt doen, ga dan zelf naar de website van uw bank. Daar kunt u veilig inloggen. Medewerkers van de bank vragen u nooit om een programma te openen of te installeren, zodat de medewerker kan meekijken op uw laptop of telefoon. Krijgt u zo'n verzoek? Bel dan met de klantenservice van de bank.
https://youtu.be/Ls0LBmmhOvY
Hacken is als iemand binnen binnendringt in andermans computer. Het is strafbaar als dit gebeurt zonder toestemming van de eigenaar van die gegevens. Doel van de hacker is de computer overnemen of gegevens stelen of onbruikbaar maken. Hackers proberen toegang tot computers te krijgen door:
- het raden of achterhalen van iemands inloggegevens
- iemand te dwingen zijn gegevens te vertellen (door bedreiging of chantage);
- phishing of social engineering
- gebruiken van inloggegevens die zijn buitgemaakt bij andere gehackte websites
Identiteitsfraude houdt in dat iemand illegaal gebruik maakt van uw persoonsgegevens. Dit kan ook digitaal, bijvoorbeeld door uw pincode of inloggegevens te gebruiken. De fraudeur gebruikt uw persoonsgegevens bijvoorbeeld om producten en diensten te krijgen op uw naam. Of om een bankrekening te openen of een creditcard aan te vragen. U komt er meestal pas achter dat u het slachtoffer bent van identiteitsfraude, als u rekeningen of boetes krijgt waarvan u niets afweet. Hoe herken je identiteitsfraude?
- U ontvangt een afwijzing voor een lening ondanks een vlekkeloos kredietverleden.
- U ontvangt brieven en contracten waarvan u niets afweet.
- Er staan onbekende afschrijvingen op uw bankafschriften/creditcardoverzichten.
- U ontvangt geen bankafschriften en andere financiële post meer.
- U staat bij uw gemeente onder een ander adres dan uw woonadres ingeschreven zonder dat u een wijziging hebt doorgegeven.
- Bij het aanvragen van een subsidie of uitkering blijkt u die al te hebben ontvangen.
- U ontvangt brieven van incassobureaus of er verschijnt een deurwaarder, maar u hebt helemaal geen schulden of achterstanden in afbetaling van schulden.
- Er staan onbekende werkgevers op uw pensioenoverzichten.
Grooming is digitaal kinderlokken. Er is sprake van grooming als een volwassene via ICT contact legt met een kind, met de intentie om dat kind te ontmoeten met het doel om seksueel misbruik te plegen of kinderpornografische afbeeldingen te produceren. Contacten kunnen bijvoorbeeld gelegd worden via sociale netwerksites of chatprogramma’s, maar ook de sms en e-mail valt hieronder. Een volwassene kan zich voordoen als minderjarige om contact met het kind te krijgen, maar dit gebeurt (lang) niet altijd.
De groomer maakt misbruik van de natuurlijke nieuwsgierigheid die een jongere heeft. Voorafgaand aan een feitelijke ontmoeting heeft de volwassene vaak veelvuldig online contact gehad met de jongere. Dit online contact kan bijvoorbeeld bestaan uit e-mailcontact, seksueel getinte chats, maar kan ook bestaan uit het laten verrichten van seksueel getinte handelingen voor de webcam. Dit kan vervolgens als chantagemiddel worden gebruikt om een minderjarige tot verder gaande seksuele handelingen en/of een feitelijke ontmoeting te dwingen.
Tips
Alarmnummer 112
Zie je een misdrijf, heb jij of iemand anders snel hulp nodig van de politie, een ziekenwagen of de brandweer? Dan is het belangrijk om snel te bellen met 1-1-2. Als je 1-1-2 belt, komt de goede hulp snel.
